Affetmenin Erdemi, Adaletin Dengesi

-

 Adalet, hak yerini bulunca tamam olur; ama merhamet kalbi bulunca insan olur.


Ortaokul yıllarımda, bir arkadaşım beni haksız yere suçlamıştı. Utanmış, öfkelenmiş ve günlerce onunla konuşmamıştım. Sevdiğim bir öğretmen yanıma gelip, “Murtaza, hayırdır? Çok üzgün görünüyorsun.” dedi. Olayı anlatarak haksızlığa uğradığımı, bunun psikolojimi bozduğunu söyledim. Öğretmen “Bazen haklı olmak yetmez. Kalbin de rahat olmalı. Kin, yastığa başını koyduğunda bile insanı rahat bırakmaz.” dedi.

Yıllar geçtikçe bu sözün ne kadar derin olduğunu daha iyi anladım. Çünkü affetmek, başkasına değil; en çok kendine yaptığın bir iyilikmiş aslında.

Kur’an’da Şura Suresi’nin 40. ayeti şöyle der:

"Bir kötülüğün karşılığı, ona denk bir kötülüktür. Ama kim affeder ve düzeltmeye yönelirse, onun mükâfatı Allah’a aittir. Şüphesiz ki Allah zalimleri sevmez."

Bu ayet, yalnızca bir inanç ilkesini değil, aynı zamanda derin bir ahlaki dengeyi ortaya koyar. Modern düşünceyle birlikte okunduğunda, hem birey hem toplum için anlamlı bir kılavuz hâline gelir.

Günümüz hukuk sistemleri genellikle “kötülüğe denk karşılık” ilkesine dayanır. Amaç, adaleti sağlamak, suçu caydırmak ve mağdurun zararını telafi etmektir. Ancak çağdaş psikoloji ve sosyoloji, cezalandırmanın tek başına yeterli olmadığını; aksine, öfke ve intikam döngüsünün bireylerde kalıcı yaralar, toplumda ise uzun süreli huzursuzluklar oluşturduğunu ortaya koyar.

Tam da bu noktada, ayetin devamı olan “Ama kim affeder ve düzeltmeye yönelirse” bölümü dikkat çeker. Affetmek, öncelikle affeden kişinin iç huzurunu sağlar. Kin ve öfke insanı içten içe tüketir; stres, kaygı ve duygusal yorgunluk yaratır. Affetmek ise ruhu özgürleştirir, iyileştirir ve hayatı yeniden inşa etmenin önünü açar.

Bu, yalnızca manevi bir erdem değil; aynı zamanda ruh sağlığını korumaya yönelik akılcı bir tercihtir.

Aynı şekilde, modern ceza adaleti anlayışında artık yalnızca cezalandırma değil, ıslah ve onarıcı adalet ön plandadır. Faili topluma kazandırmak, empati geliştirmesini sağlamak, mağdurla yapıcı bir ilişki kurmak gibi yaklaşımlar, suçu önlemenin ve kalıcı barışı sağlamanın daha etkili yolları arasında görülmektedir.

Elbette, adalet duygusu önemlidir. Hiçbir toplum, haksızlığa karşı tepkisiz kalmamalıdır. Ancak bu tepki ölçülü olmalı; intikama değil, çözüm üretmeye yönelmeli. Çünkü aşırı tepkiler yeni haksızlıklar doğurur, öfke zincirini büyütür.

Sonuç

Hayat, zaman zaman bizi affetmenin eşiğine getirir. Bu anlar kolay değildir. Ama o sınırda, içimizdeki öfkeyi değil, insanlığımızı seçersek hem kendimizi iyileştiririz hem de dünyaya iyilikle dokunmuş oluruz. 

Kur’an’dan gelen bu çağrı, dini inançtan öte, evrensel bir insanlık değerini yüceltir: Adaletle yaşa ama kalbinde merhamete yer bırak.

Affetmek, unutmak değildir. Affetmek; hatırlarken bile öfkeye esir olmamaktır. 

Son söz: Bir gün Gazze’de bombalar altında kalan bir baba, İsrailli askeri affettiğini söyledi. Gazeteciler şaşırdı: "Neden?"

Cevabı tarihe not düştü: "Öfke, çocuklarıma ekmek getirmez. Barış, ancak affetmekle doğar."

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ünvanlar ve Kendine Dönüş

-
Ünvanlar ve Kendine Dönüş Dostum olan diş doktorunun kliniğine gittim. Sekreteri, doktora “Yazar geldi,” demiş. Doktor dostum tebessümle yanıma gelip, “Hem yazar hem defterdar hem de akrabamdır,” dedi. Bu küçük anekdot beni düşündürdü: Dost meclisinde “yazar” olarak anılmak beni daha çok mutlu ediyor. Çünkü yazarlık, tamamen kendi emeğimle ve çabamla kazandığım bir kimlik. Oysa "defterdar" gibi resmi ünvanlar, bir atama sonucunda elde ediliyor. Bir meslektaşım, “Eski defterdar olur ama eski yazar olmaz,” demişti. Bu söz, yazarlığın özgünlüğünü ve kalıcılığını hatırlatıyor. Ünvanlar ve isimlerle hitap biçimleri de kültürlere göre değişiyor. Örneğin, Suriye’ye yaptığım bir ziyarette, gençlerin büyüklerine sadece isimleriyle hitap etmeleri beni şaşırtmıştı. Sonuç olarak, resmi ortamlarda ünvanlar yerinde kullanılsa da insanın asıl kimliği, kişisel değerleri ve geride bıraktığı izlerdir. Yazarlık, düşündüğüm, ürettiğim ve paylaştığım bir kimlik olarak beni daha çok tanımlıy...
Devamı

Kalbin Secdesi

-
“Aldanma insanların samimiyetine! Menfaatleri gelir her şeyden önce. Vaad etmeseydi Allah cenneti; O'na bile etmezlerdi secde.” Mehmet Akif Ersoy’un bu dizeleri, insan doğasının karmaşıklığını ve samimiyetin çoğu zaman çıkar gölgesinde nasıl kaybolduğunu sarsıcı biçimde ortaya koyar. Gerçek içtenlik, ne yazık ki çoğu zaman menfaatin ardından gelir. Modern dünyada bu sorgulama daha da belirginleşiyor. Günlük ilişkilerimizde, iş hayatında, arkadaşlıkta, hatta aile bağlarında bile samimiyetin sınandığı anlarla karşılaşırız. Sorular zihnimizde dolaşır: "Bu ilişki bana ne kazandırır?" Gerçek insanlık ise tam bu sorunun dışında varlık bulur — karşılıksız iyilikte, hesapsız sevgide... Dinin Derinliğinde Samimiyet Akif’in dikkat çektiği gibi, eğer ibadet yalnızca ödül beklentisiyle yapılıyorsa, ortada samimiyet değil, bir pazarlık durur. Gerçek iman, bir karşılık beklemeden, yalnızca inandığı için yönelmekle şekillenir. Tıpkı çıkar gözetmeyen bir dostluk gibi... Son...
Devamı

Düşmanları Dost Eden Başkan

-
  Düşmanları Dost Eden Başkan Abraham Lincoln, Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanı olarak tarihe damgasını vurmuş, liderlik kabiliyeti, içerikle dolu konuşmaları ve stratejik zekâsıyla tanınmış bir figürdür. Özellikle iç savaş döneminde, ülkeyi bir arada tutma çabaları ve politikalarıyla hala günümüzde de örnek alınan bir liderdir. Lincoln'ün en dikkat çekici özelliklerinden biri, zor koşullarda bile yumuşak bir dil kullanarak insanları bir araya getirebilme yeteneğiydi. Bu yazıda, Lincoln’ün yumuşak dili ve bunun siyaset üzerindeki etkileri üzerinde duracağız. Yumuşak Dilin Anlamı: Yumuşak dil, iletişimde incelikli, nazik ve yapıcı bir yaklaşımı ifade eder. Bu tür bir dil kullanmak, karşıdaki kişiyi düşman olarak görmek yerine, onunla bir diyalog kurmayı ve ortak çözümler bulmayı hedefler. Lincoln’ün bu özellikleri, özellikle politik gündemlerin gerilimli olduğu dönemlerde güçlü bir strateji haline gelmiştir. Zira düşmanlık ve çatışma, insanların bir araya gelmesini zo...
Devamı